Oyun oynamak bir çocuk için yemek içmek kadar önemlidir. Çocuk hayatı tanıma yolundaki ilk keşiflerini oyun yoluyla yapar.Oyun oynamak bir eylem olduğuna göre bu eylemde kullanılacak malzemeler yani oyuncaklar hayati öneme sahiptir.
Özellikle küçük yaş çocukları gerçek hayattaki her şeyi sembolize ederek öğrendikleri için oyuncaklar bu sembollerin yerine geçen önemli malzemelerdir.Biz ebeveynlerin ,basit sıradan şeyler gibi düşündüğü oyuncakların çocuğa kattıkları açısından bakıldığında aslında hiç de basit ve sıradan olmadıkları anlaşılacaktır. Oyuncak en hafif ifadesiyle çocuğun gelişimini destekleyen, geleceğe hazırlayan ve hayatın minik deneyimlerini kazandıran genellikle boylarından büyük yararları olan eğitici malzemeler olarak düşünülmelidir.
Özellikle hayal dünyaları son derece geniş olan çocukların yaratıcılıklarını da geliştirmek ancak doğru seçilmiş oyuncaklarla mümkün olur.Burada sihirli kelimeler doğru oyuncak seçimidir.Çocuğun yaşı ve zekasıyla doğru orantılı oyuncak seçimi gerçekten de çocuğun gelişimi üzerinde önemli etkiler yaratır.
Yaklaşık 2 yaşından itibaren çocuklar çevrelerinde gördüklerini modelledikleri oyunlar oynamaya başlarlar.Bu oyunlarda kişileştirmeler ve miş gibi davranma hareketleri dikkat çeker.
Çocuk kendi annesi rolüne girer ve bebeğine yemek yedirmeye çalışır.Ya da daha önceden yaşadığı bir anı yeniden canlandırmaya başlar.Mesela doktor olur ve arkadaşını muayene etmek ister.O anda hayalinde doktor olduğunu canlandırmıştır.Bütün bunlar olurken aslında çocuk da kendini tanıma yolculuğu yapmaktadır ve kişiliğini oluşturan yapı taşlarını şekillendirmeye başlamıştır.Oyuncaklar bir çocuk için gerçek dünyayla hayal dünyası arasındaki kapılardır.Oyun ve oyuncaklar yoluyla çocuk sınırlarını test etme ve kendini sınama becerileri kazanır.Oyun oynayan çocuk yeteneklerini ve ilgi alanlarını da ortaya koyar.
Basit bir kutuyu bir anda mikrofona çevirebilir ve kendisini hayranı olduğu müzisyenin yerine koyar. Hayallerinde şarkıcı,piyanist,ya da baterist olabilir.Gerçekte de bu tarz bir müzik yeteneği olabilir.O nedenle çocuklara onları sınırlı alanlara hapsedecek ya da tek başına oynamayı teşvik edecek oyuncaklar yerine yeteneklerini ortaya koyacakları ve hayal dünyalarını geliştirecek oyuncaklar almak ciddi olarak yarar sağlayacaktır.Ses çıkaran küçük müzik aletleri,renkli yapbozlar,legolar,inşaat ve tamir aletleri çocukların hayal dünyaları için gerçekten önemli oyuncaklardır.Çocuk her oyuncağı ve her oyunu hayalinde bir yerle,bir kişiyle,bir olayla ilişkilendirir.Oyun sırasında yaptığı her şeyin bir anlamı vardır.Kendine göre bir mantık çerçevesi içinde kurgular.Çocuk için oyunlar hayal dünyasında gerçektir.Boş tabaklarda aslında yemek vardır,küçük bir davul onun için büyük bir orkestradır,tamir aletleriyle uğraşırken o dünyanın en becerikli mühendisidir.Hayal dünyası içinde o olmak istediği her şeydir.
Çocuğun gelişimi açısından oyun ve oyuncak o kadar önemlidir ki işte tam bu noktada ebeveynleri tutumu da önem kazanıyor.Renkli olan,ya da gücümüzün yettiği,iyi olduğunu düşündüğümüz her şey iyi bir oyuncak demek değildir.Sonuçta basit bir oyuncak alıyorum,ev satın almıyorum ki,uzun uzun incelemeye ne gerek var diye düşünen bazı anne babalara durumun bu kadar basit olmadığını hatırlatmakta fayda var.Kendi algısı içinde doğru modelleri oluşturmuş,ilgi ve yetenekleri doğrultusunda,kendini ifade edebilen çocuklar istiyorsak doğru oyuncaklar seçmeyi bilmek gerekir.
Gelişim süreçleri içinde değerlendirildiğinde oyuncağın sadece oyun oynanan basit malzemeler olmadığını görmek için yapılan araştırmaları dikkate almak gerekiyor.Oyuncaklar çocuğun davranışlarını düzenleyebiliyor, zihinsel ve bedensel olarak gelişimlerini destekleyerek,sosyal ve aktif çocuklar olmalarını sağlıyor ve hem hayal güçlerini hem de yaratıcılıklarını geliştiriyor.Yine oyuncaklar sayesinde çocuklar,şekil,sayı,renk ve boyut kavramlarını öğrenebiliyorlar.Doğal yeteneklerinin gelişimine sağladığı katkılardan başka çocukların kendi kararlarını alabilen son derece özgüvenli çocuklar olarak gelişimlerini sürdürmelerine destek veriyor.Tüm bu yönlerini değerlendirerek oyuncak seçimini yapmakta fayda var.
[2013-01-02]
