Evlilikler bilindiği gibi bir hayatı birlikte sürdürmek ve hayatın sorumluluklarını paylaşmak amacıyla kurulur. Aslında olayın güdüler kısmını düşündüğümüzde asıl amaç soyun devamını sağlamaktır ve bu yolla nesilden nesile yaşam sürdürülmektedir.

Toplumsal amacı yönünden bakıldığında evlilik, klasik tabiriyle acı tatlı pek çok olayın yaşanabileceği ve böyle anlarda da yanı başında elini uzatabileceği bir eş bulmanın diğer adıdır.

Evlilik gibi hem toplumsal hem de bireysel bir ilişkide birçok açıdan farklı paylaşımlar vardır. Ancak her şeyin öncesinde ve temelinde olan en önemli konu ise eşler arasındaki iletişimdir.
 

İletişim nedir?

Kişiler arasında birbirini anlamaya ve farkında olmaya yönelik her tür davranışa kısaca iletişim diyoruz. Bir iletişimden bahsedebilmek için iletişimde mesajı alan ve mesajı veren olmak üzere en az iki kişi olmalıdır ve dolayısıyla iletişim taraflı bir eylemdir. Aynı zamanda bir süreçtir. Bu süreç sağlıklı işliyorsa, taraflar birbiriyle empati kurabiliyorsa, birbirlerini fark etmişlerse ve anlamaya çalışıyorlarsa iletişimin de sağlıklı olduğunu düşünürüz.

Bir bebek bile daha doğar doğmaz çevresiyle iletişim halindedir. Sesleri dinler, duyduklarına tepki vermeye çalışır. Dolayısıyla iletişim hayatın olmazsa olmazlarındandır.

Farklı içerikleriyle iletişim dediğimiz kavram aslında son derece ilginç tanımlamalar içerir: Sözlü iletişim, yazılı iletişim, sözsüz iletişim vb.gibi değişik içeriklerle karşımıza çıkar.
 

Eşlerin birbiriyle iletişimi

Burada aynı hayatı paylaşan insanlardan bahsediyorsak iletişim daha önemli bir hal alır. İletişim iki kişinin birbirini fark ettiği anda başlıyor ve evlilikte hem anlık hem de süreğen bir ilişki olduğunu vurgulamak gerekiyor. Anlık iletişim, o anı ilgilendiren o an oluşup gelişen olaylara dönük iletişimdir. Süreğen iletişim ise bir süreci kapsayan ve eşlerin birbirine dönük ilişkilerinin sınırını da belirleyen iletişim şeklidir.

İletişim aynı zamanda hem sosyal hem de özneldir. Sosyal yönü kişilerin dışarıdaki insanlara karşı takındığı bütün tavır ve tutumlardan oluşur. Kendisini tanımladığı ve konumlandırdığı her kişilik örüntüsü sosyal iletişimin bir parçasıdır.

Öznel yönü ise, asıl yapısının temelidir ve olaylara bakış açısından yorumlama şekline kadar kişinin kendi iç dünyasını ifade eden kısmıdır.
Bütün bu yönlerini göz önünde bulundurarak iletişimin düzeyi ve olmazsa olmazları nelerdir, o kısmını ele almak gerekiyor.
 

Sağlıklı iletişim nasıl olmalıdır?

Evlilik bir kurumdur ve bu kurumun temel taşları da anne baba ya da diğer deyimle kadın ve erkek olduğuna göre bu kurumun önce sağlıklı bir ilişkiyle başlamış olması beklenir. Bunun ifadesi nedir dersek,

• Koşulsuz destek,
• Taktir ve onay,
• Anlayış,hoş görü,
• Güven ve inanç,
• Sevgi,saygı,

Bu tip temel koşullar oluşmamışsa ya da eksikse, bunlar tamamlanmadan sağlıklı bir iletişimden ve dolayısıyla da sağlıklı bir ilişkiden söz edemeyiz.
 

Sağlıklı iletişimin engelleri

İlişkiler ve iletişim konusunda yapılan araştırmaların sonuçlarına göre özellikle bize çok tanıdık gelen engeller olduğunu görüyoruz:

• Erkeğin, eşinin gelişimini ve iş yaşamını engellemesi,
• Sürekli otoriter taraf olmak ve kontrol kurmak. Bu, bütün iletişim kanallarının kapanmasına yol açıyor.
• Yaşanılan sıkıntıları ve duyguları dile getirememek, biriktirmek.
• Kıskançlık ve baskıcı davranmak,
• Sürekli müdahaleci olmak, karşı tarafın duygu ve düşüncelerini dikkate almamak.
• Konuşmamak, duyguların ve düşüncelerin ifadesini ertelemek.
• Şikayet ve bir diğeri hakkında diğer insanlarla konuşmak, dedikodu yapmak.
• Bire bir, yüz yüze konuşmayı seçmek yerine araya başkalarını koymak ve başkaları üzerinden iletişim kurmaya çalışmak.

Sağlıklı iletişim için

Eşler arasında sağlıklı bir iletişim için öncelikle eşlerin evliliğe bakış açılarının net olması gerekiyor:

• Evliliğe yükledikleri anlam,
• Beklentiler,
• Ortak paylaşımlar,
• Birbirine zaman ayırmak gibi bir çok faktörün bir arada olması bir iletişim için alt yapının doğru olmasına zemin hazırlayacaktır.

Bizler maalesef evliliği hep iki kişinin tek kişi gibi yaşayacağı ve düşüneceği bir kurum olarak kabul etme eğilimindeyiz. Oysa evlilik bunun tam tersidir. İki kişinin yine iki ayrı kişi olarak bir arada yaşamayı becerebilmesidir.

Kişilerin birbirini bir şeyler için zorlamadığı, temel ilkenin önce birbirine güven ve saygı göstermek olduğu evliliklerde iletişim kanalları da açıktır.
Bireylerin samimi ve doğal oldukları, birbirlerine saygılı davrandığı bütün ilişkilerde bu böyledir. Sağlıklı iletişim öncelikle birbirini anlamaya çalışmaktan geçer. 

Öneriler

Eşler doğru ve sağlıklı iletişim için çok basit bazı kuralları bilirlerse işler daha kolaylaşır.

• Öncelikle her konuda birbirinizle aynı fikre sahip olmayacağınızı bilip davranışlarınızı buna göre belirleyin.
• Birbirinizle ilgili beklentileriniz konusunda konuşmaya ve işbirliğine açık olun.
• Birbirinizi özellikle insanlar önünde eleştirmeyin ve espri konusu dahi yapmayın.
• Birbirinizle konuşurken olabildiğince hoş ve sevimli kelimeler kullanın, birbirinize sevgiyle hitap edin.
• Hayatınızdaki her şeyin kontrolü sizin elinizde değildir. Kontrolü sahiplenirseniz iletişim kurmakta ciddi sıkıntılar yaşayabilirsiniz.
• Aile içinde tek seslilik değil, çok seslilik doğaldır ve olmalıdır. Farklı bakış açıları farklı hayat deneyimleri kazandırabilir.

Bu şekilde pek çok madde sıralayabiliriz ancak iletişimin kesin olarak bir kuralı vardır: Konuşmak ve birbirini anlamaya çalışmak. Bunu başarınca diğer her şey mümkün olur.

[2015-02-12]