Sigara, bilindiği gibi toplum içinde en kolay ulaşılan, en kolay bağımlılık yaratan ve aleni ya da gizli pek çok insanın kullandığı, günümüzün en tehlikeli alışkanlıklarından biri.

Hepimiz sigara bağımlılığının ne kadar tehlikeli olduğunu ve pek çok hastalığın doğrudan sebebi olduğunu biliriz ama bu bilgi bile sigaraya olan bağımlılığı sona erdirmeye yetmez. Birçok yetişkin sigara kullanımına devam ederek sadece kendisine değil, çevreye de zarar verdiğini nedense görmezden gelir.

Sigara, içerdiği ağır zehirli maddeler sebebiyle ortamı ve ortamda bulunan kişileri de pasif içici haline getirerek olumsuz etkiler. Daha da kötüsü çocuklar ve gençler için de olumsuz örnek oluşturur. Özellikle aile içinde sigara içen bireyler çocuklarına ve yakın aile bireylerine son derece kötü bir model oluşturmakta olduklarını unutarak onları sigaradan uzak tutmaya çalışırlar. Oysa çocuklar sözlere değil, davranışlara bakar. Kendisi sigara içip çocuğuna sigaranın zararlarından bahseden bir yetişkin hiç samimi ve güvenilir olmayacaktır.

Sigara içmek, insanların kendi seçimleriyle benimsedikleri bir davranış biçimidir ve bu anlamda bir tercihli bağımlılık olduğunu düşünebiliriz. Sigara içmeyi tercih eden bir yetişkin kendi çocuğuna sigara içmemesi gerektiğini söylerken söylemle davranış uyuşmadığı için genellikle çocuğunu sigaradan uzak tutması mümkün olmaz. Çocuklarını sigaradan uzak tutmak isteyen anne babalar önce kendi davranışları ve bağımlılıkları üzerinde kontrol sağlama başarısını göstermek zorundadır. 

Bu konuda en önemli noktalardan birisi de, sigaraya başlama yaşıdır. Bu yaş tüm  dünyada gün geçtikçe düşmüş ve 9-10 yaşa kadar inmiştir. Sigara firmalarının önemle üzerinde durduğu bu yaş kuşağı, sigarayla mücadele eden kesimler için de ilk planda göz önünde tutulması gereken kesimdir. 

Özellikle sigara reklamları, düşük fiyatlar, kolay erişebilme, arkadaş ve kardeşler 
arasında sigara içilmesi, imaj kaygıları gibi birçok etken sigaraya başlamayı tetiklemektedir. İlk aşama, arkadaş ortamlarında  sigarayı deneme aşamasıdır. Daha sonraki aşama yalnızca sosyal ortamlarda kullanımıdır, bireysel bir istek  bulunmaz. 

Bundan sonrasında ise riskli kullanım başlar ve son olarak bağımlılık gerçekleşir. Sigaraya kolaylıkla başlanmasının en önemli sebebi sosyal kabul gören bir bağımlılık olmasıdır.  

Ergenlik döneminde sigara ve alkol kullanımı genelde otoriteye başkaldırışın sebebi olarak ortaya çıkar. Bu yüzden ailelerin çok dikkatli olması gerekir. 
Çocuklarının arkadaş ilişkilerini, sosyal ortamlarını, karakterlerini tanımaları çok önemli. Bu dönemde sigara kullanan çocuğu r eddedici, onu aşağılayıcı tavırlar sergilemek ters etki yaparak çocuğu sigaraya daha çok yakınlaştırır.
‘Sigara içtiğini gözüm görmesin’ şeklindeki ters bir tavır, gerçekten de gözünüzün görmeyeceği bir şekilde gerçeğe dönecek ve çocuğunuz sizin görmeyeceğiniz şekilde sigara içmeye devam edecektir. Çocuklara uzun nasihatlarda bulunmak hiçbir fayda getirmez.  Ailelerin bu durumda öncelikle çocuklarını anlaması, çocuğun neden sigaraya başladığı üzerine düşünmesi, bu durumu nasıl atlatabileceklerine dair çocuklarıyla uzlaşmaya çalışması gerekir. 
Unutulmamalıdır ki birçok şeyde olduğu gibi bağımlılıkta da aile  ve  çevrenin  etkisi çok büyüktür. Bazen çocukların çevrede kötü alışkanlıklar edinmesine engel olunamasa da, bunun en az zararla atlatılması görevi de, arkamızda nasıl bir dünya bıraktığımızın bilincinde olması gereken biz anne ve babalara düşmektedir. 

[2017-06-16]