Seçimler bitti, siyasi arenaya çıkanlar ya hayal ettiklerine kavuştular ve seçildiler ya da seçilemedikleri için hayal kırıklığı yaşıyorlar. Seçilenler artık kendisine oy veren seçmenlerine karşı sorumluluklarını ve vaat ettiklerini yerine getirmek üzere iş başına geçerlerken seçilemeyenleri daha zorlu bir süreç bekliyor.
Onlar maalesef aday olma aşamasını geçemeyen grupta oldukları için öncelikle çevrelerinden gelecek olumlu ve olumsuz tepkileri göğüslemek durumunda kalacaklar. Bu süreç gerçekten zorlu bir süreçtir ve yaşanan stres bireyleri ciddi anlamda etkiler.

Öncelikle ülkemizde işlerin diğer ülkelerden daha farklı yürüdüğünü bilmek gerekiyor. Bizde adayın kim olduğundan ve ne yapmayı vaat ettiğinden daha çok temsil ettiği siyasi parti ve partiye ait görüşler ön planda bulunuyor. Dolayısıyla da seçimi kazanamayan aday bir takım sorunları ve sorunları göğüslemek zorunda kalabiliyor.

İlk olarak çevresine karşı mahcup duruma düşüyor ve kendisine güvenilmediğini düşünerek o da çevresine karşı bir güven kaybı yaşayabiliyor.
Yaşanan duygu karmaşası aslında iki aşamalı olarak gelişir. Bazı adaylar kendisini yetersiz ve sorumlu görürken bazıları kendisini seçmeyenleri suçlar ve sorumlu görür: ‘Seçimi kazanamadım, bana güvenenleri hayal kırıklığına uğrattım. Bu kadar masraf yaptım, günlerce yoruldum, demek ki değmezmiş. Bu insanlara güvenmekle hata ettim.’

Böyle bir seçim sonrasında kazanamayan adaylar genellikle önce kendisine güvenenlere ve destekleyenlere  mahcup olma duygusu, ardından başkalarına ve kendisine olan güven duygusunda zedelenme şeklinde gelişen duygusal çatışmalar yaşayabilirler. Bu duygu yıllarını siyasete adamış insanların değil, siyasete yeni giren adayların içinde düştüğü psikolojik bir hayal kırıklığı durumudur.

Adayları olumsuz olarak etkileyen bir diğer nokta, seçim propagandaları sırasında adayların ailelerine ve savundukları siyasi görüşlere yönelik sözlü ya da zaman zaman fiili saldırılar olmasıdır. Adaylar bütün bu stres arasında bir de bu tip sorunlarla mücadele etmek zorunda kalabilirler.
Tüm seçim dönemi boyunca geri plana attıkları, erteledikleri pek çok duygusal sıkıntıyla baş başa kalmak zorunda oldukları an seçimden sonraki dönemlerdir. Bundan dolayı adaylar içine düştükleri sıkıntılı dönemleri aşamazlarsa mutlaka bir psikologdan destek almaları gerekiyor. Özellikle kendine güven sorunu yaşayan adaylar bu  sorunu 1- 2 ay boyunca aşamıyorlarsa sorunun kalıcı hale gelmemesi ve özgüven kaybının önüne geçebilmek açısından destek almak yararlıdır.

Aslında seçim sonuçları adaylar açısından olumsuz olsa bile bu durumdan gereken dersleri çıkarmak ve önümüzdeki seçimlere daha aktif ve donanımlı olarak hazırlanmak amaç olmalı. Siyaset kısa dönemli bir çalışma ya da sadece zevkli bir hobi olarak  yapılacak bir iş değildir. Vatana, millete, çalışmaya, ülke çıkarlarına tam bir adanma gerektirir. Gerçekten uğruna inanarak girilen siyasette adaylar var olan potansiyellerini ileriye yönelik sağlam adımlar atarak değerlendirebilirler.

Dikkat edilirse neredeyse hiçbir siyasetçi girdiği ilk seçimleri kazanarak zirveye ulaşmamıştır. Özellikle liderlerin yaşam öykülerine baktığımızda çok zorlu siyasi geçmişler görüyoruz. Dolayısıyla özellikle ilk kez seçime katılmış adayların kazanamamış olmaları sonucunda demoralize olmadan yollarına devam edebilmeleri gelecekteki siyasi kariyerleri açısından ciddi olarak önem taşyor.
Sonuçları bir felaket ya da kaybedilmiş bir yarış olarak görmek yerine gelecekteki siyasi kariyerleri ve hayatları için bir eğitim dönemi olarak düşünmekte fayda var.

Olayı kaybeden olarak görmemek hatta seçmen açısından da durumu değerlendirebilecek şekilde empati kurabilmek çok yararlı bakış açıları kazandırır. Adaylar kişisel beceri ve yeteneklerinin farkında olabilirler ama seçmen her zaman bunun farkında değildir.
Hatta ilk kez seçime giren aday eğer partisi bulunduğu bölgede çok güçlü değilse kaybetmeye mahkumdur. Seçmene de bu şansı tanımak gerekir. Öyleyse bu kaybedilmiş bir seçim olmaktan çok bundan sonraki seçimlere kadar olan sürede hazırlanmak ve kendisini daha iyi tanıtmak ve anlatmak için değerlendirilmesi gereken önemli bir eğitim süreci olarak görülmelidir. Bizim ülkemizde seçimlerin genellikle kısa süreler içinde yenilendiğini ve neredeyse hiçbir seçimin yasal süresinde yapılmadığını, dolayısıyla erken seçimlerin hep gündeme gelebileceğini hatırlamakta fayda var. Demek ki adayların diğer seçimlere kadar beklemeleri gereken ya da diğer bir deyişle eğitim olarak değerlendirmeleri gereken süre çok da uzun olmayacaktır.

Bu bir hazırlık sürecidir ve süreç boyunca adayın kendisini hazırlaması ve son yıllarda çok gündemde olan  imaj danışmanlığı, marka tanıtım ve tutundurma danışmanlığı gibi uzmanlık alanı olan psikologlardan destek almak çok yararlıdır.

[2015-06-08]