Öncelikle ‘stalk’ kelimesi günümüzde sosyal medya yardımıyla kişileri gizlice takip etmek anlamına gelen yeni oluşmuş bir kelimedir. Bu takibi yapan kişilere ise 'Stalker' deniyor.
Günümüzde insanlar çevrelerine dair şiddetli bir merak ve ilgi içerisinde.
Bazen çok sevdikleri ve hayran oldukları kişileri takip ederken, bazen tam tersi bir
durum söz konusu. Bunun altında bazen yalnızca merak, bazen de fark edilemeyen
ve kişiyi olumsuz etkileyen bazı duygular olabilir.
Bu durumun gizli yapılması insanlar için bir avantaj demek doğru olur. Normalde merak ettikleri ya da şüphe duydukları kişilerle iletişime geçemeyecekleri için, gizlilik olduğunda takip etmek, gözlemlemek daha cazip hale gelebiliyor.
Çünkü yasaklanan ya da gizli olan şey merak uyandırır ilkesine uygun bir durum ortaya çıkıyor. O nedenle zaman zaman stalklama düzeyi artabiliyor ve bağımlılık haline gelebiliyor.

Eğer stalklama durumu ileri seviyedeyse ve takıntı haline geldiyse psikolojik bozuklukların gidişatını etkileyebilir. Bazı sapkın davranış ve duygu durum bozuklukları olanlar daha fazla takipte kalmak ve takıntılı olduğu insanın ne yaptığını sürekli gözlemlemek amacıyla bu stalklamayı sürekli hale getirebilir. Örneğin şüphecilik, paranoya gibi sorunlar yaşayanlar bu davranışla yaşadıkları rahatsızlıkları beslerler.

Stalklamak, ölçülü olunduğunda ve sürekli aynı kişinin hesabına bakmak gibi bir davranış bozukluğuna yol açmadığı müddetçe önemli bir sorun değildir. Sonuçta günlük hayat içinde herkes bir şeylerin ya da birilerinin ne yaptığını merak edebilir. Ancak kişi zamanını sürekli başkalarının hesaplarını incelemekle geçiriyor, onun yaşantısı ve kendi yaşantısı üzerine kıyaslama yapıp içten içe huzursuz oluyorsa, burada doğal ve doğru olmayan bir durum var demektir.

Günümüz internet çağı psikolojik hastalıklara yol açabilecek bir potansiyele sahip. Nitekim son zamanlarda adını sıkça duyduğumuz FOMO (Gelişmeleri Kaçırma Korkusu) hastalığı, sosyal medya bağımlılığı gibi.
Merak duygusu herkeste olabilir ancak bu noktada doğru yönlendirilmelidir. Merakla başlayan araştırmalar, kıskançlık, haset ve öfkeye dönüşebilir. Eğer bu süreç istenmeyen duygulara yol açıyorsa stalklamayı bir kenara bırakmak gerekir.

Burada yapılması gereken şey, stalklamanın kişiye ne kattığını sorgulamaktır. Duygu ve davranışları olumsuz etkiliyor mu ve kişiden bir şeyler eksiltiyor mu bunu sormamız ve cevabını kendimize vermemiz gerekli.
Kendi mutluluğumuzu, diğerlerinin mutluluğu ya da üzüntü ve acısı üzerinden hissetmek yerine değerlerimiz kendi iç kaynaklarımız olmalı. Stalk yaparken kişi, hakkında bilgi sahibi olduğu kişinin yaşantısı üzerinden onu değerlendirip, kendi yaşantısı hakkında bir kıyaslama ve değerlendirme yapar. Bu durumda kıskançlık, tahammülsüzlük, huzursuzluk, mutsuzluk gibi duygular ortaya çıkabilir. Bazen yalnızca çok sevilen ve hayran olunan bir kişiye duyulan sevgi ve ilgiyle stalk yapılabilir. Başkasının ne yaptığını merak edip onu izlice izleyen her insan bunu bir kıskançlık ya da sorunlu davranışlardan dolayı yapmaz. Kendi hayatı için de bir basamak ve model almak amacıyla bu yola başvurabilir.
Ancak bazı kişiler gerçek anlamda sorunludur, sorunlar yaşıyordur ve stalklama davranışı tamamen bir alışkanlık haline gelmiştir. Bu davranışından vazgeçmek mümkün olmayabilir.

Stalklamak istenilen kişinin sosyal medya hesapları gizliyse ve erişilemiyorsa, günümüzde yeni yöntem sahte hesaplar açıp oradan o kişiyi takip etmektir. Bu durumda kişi, takip etme ve izleme işini takıntı haline getirmiş demektir. Sürekli olarak o kişi hakkında bilgi sahibi olma isteği ve arzusunda olur ve bundan kurtulması da gün geçtikçe zorlaşır. Başta gençler ve aileleri çok dikkatli olmalı. İnternetin ve günümüz çağı medyasının zararlarından olabildiğince korunmak gerekir. Eğer bu seviyeye gelindiyse duygu durumu ve davranışın kökenleri dikkate alınmalıdır.
Merak edilen birkaç kişiyi takip etmek doğaldır ama buna imkan bulunamadığı durumda ciddi bir zaman ve emek harcayarak, sosyal medya hesapları açarak bu davranışı sürdürüyorsa orada bazı sorunlar olabileceği düşünülmelidir.
Çünkü açılan sahte hesapla aslında var olmayan bir kimliğe bürünmek ve başkasıymış gibi davranmak bir süre sonra çoğul hesaplarla çoğul kişilik örüntüleri arasında karmaşaya yol açacak ve kişinin kendisi bile hangi hesapla ne yaptığı konusunda çelişkiler yaşayacaktır. Kaldı ki takip edilmek istenen hesap gizli ise zaten gizli kalması istenen ve bilgileri başka insanlarla paylaşılmayan hesaptır. Bu konudaki takip etme ısrarı sağlıklı değildir.

Günümüzde sosyal medya aracılığıyla insanlar kendi hayatlarına dair, tüm özel ve güzel anlarını kitlelerle paylaşmayı tercih ediyorlar. Takip edilmek, attıkları her adımda izlenmek neredeyse normal bir durum haline geldi. Ancak bu da gün geçtikçe bambaşka kimliklere bürünmemize neden oluyor.
Sosyal paylaşım sitelerinin insanların içindeki teşhirci, takipçi ve meraklı tarafı ortaya çıkardığını da vurgulamak isterim.
Kişiler stalklandığında ise, bundan memnun olanlar ve rahatsız olanlar olarak iki farklı tutum ortaya çıkıyor. Memnun olan grup takip edilmekten mutlu olanlar. Memnun olmayanlar ise zaten hesaplarını başka insanların görmesine kapatıp sadece çok yakından tanıdıklarına açık hale getirebilirler ve tanımadıkları hiç kimseyi arkadaş listelerine almazlar. Ancak öte taraftan başkalarının takibinden hoşlanmayan ve korkan kişi de zaten sosyal medyada olmamalıdır. Çünkü günümüzde birçok bilgi artık herkesin ulaşabileceği kadar yakın. O nedenle özel hayata ait bilgilerin paylaşımı konusunda herkes çok dikkatli olmalıdır.

[2016-01-16]